1- در فرهنگ اسلامی
با این که در قرآن کریم به نوروز و نیز به اعیاد اسلامی اشاره ای نشده است، لیکن بخشی از روایات اسلامی به تجلیل و تکریم از عید اختصاص دارد. این مقاله پس از آنکه نظر قرآن و روایات اسلامی را درباره «عید» جویا می گردد به بررسی مجملی از جایگاه «نوروز» در فرهنگ اسلامی می پردازد.
1-1) عید در قرآن کریم
واژه «عید» در قرآن کریم تنها یک بار در آیه 114، سوره مائده آمده است: عیسی ابن مریم گفت بارالها! ای پرودگار ما از آسمان مائده‌ای فرست تا این روز برای ما و کسانی که پس از ما آیند روز عید مبارکی گردد و آیت و حجتی از جانب تو برای ما باشد، که تو بهترین روزی دهندگانی. عیسی بن مریم این دعا را آن هنگام خواند که حواریون به او گفتند که: ای عیسی ابن مریم، آیا خدای تو می تواند برای ما از آسمان مائده فرستد؟ عیسی در پاسخ آنان گفت: اگر ایمان آورده اید از خدا بترسید! و هرگز شک در قدرت خدا و یا شک در اجابت دعای پیغمبر خدا نکنید. حواریون گفتند (ما شک نکرده ایم لیکن) می خواهیم که از آن مائده آسمانی تناول کنیم تا دل های ما مطمئن شود (و بر یقین ما بیفزاید) و تا به راستی عهدهای تو پی بریم و بر آن گواه باشیم.
عید خود مصدری است مانند عود به معنای بازگشتن و به همین مناسبت، سالگردها و یادبودها خوش و توأم با شادمانی را «عید» گویند.
عید روزی است که در آن سود و منفعتی به دست بیاید و در شرع مقدس اسلام، روزهای اضحی و فطر عید نامیده می شوند، که در عید اضحی قربانی، و در عید فطر زکات فطره مطرح است. نیز می توان گفت، عید آن روزی است که در آن نماز ویژه ای برگزار کنند، یا روزی است که مجمعی در آن فراهم آید، و یا آنکه عید روزی است که خلق از ماتم به شادمانی عود کنند، یا روزی است که زندانیان را از زندان رها کنند، یا روزی است که تفاوتی میان درویش و توانگر نباشد، یا آنکه «عید» روز شریف و ارجمندی می تواند باشد.
از آیه 114 سوره مائده استفاده می شود که حضرت عیسی مسیح روز نزول مائده را که سالروز وقوع یک معجزه الهی در تاریخ است برای همه انسان ها عید قرار داده است، تا این روز آیت و حجتی از جانب خداوند برای مردمان در تمامی اعصار بوده باشد و به میمنت این پدیده پر برکت همه ساله شادمانی و خجستگی آن روز تکرار گردد.
از آنجا که «مائده» به معنای خوان پر نعمت، تنها دوبار در سوره مائده آمده است، می توان گفت نزول رزق از آسمان به درخواست حضرت عیسی مسیح(ع) ویژگی خاصی داشته که به خاطر آن عنوان «مائده» را به خود گرفته است.
راغب اصفهانی می گوید: مائده طـَبـَق و خوانی است که در آن طعام باشد که هم به آن طبق و هم به طعام «مائده» گفته می شود.
بنابراین «عید» در این آیه اشاره دارد به نزول یک برکت آسمانی در پوشش طـَبَق یا طـَبَق هایی از طعام و خوردنی که می تواند تکرار و بازگشت آن روز نیز همان برکات را به همراه داشته باشد و از این جهت، آیت و حجتی دیگر از جانب خداوند متعال برای انسان ها و فرصتی دیگر برای ایجاد ارتباط با خدا و ذکر و یاد او در دل ها و زبان ها بوده باشد.
بقیه در ادامه مطلب...
دزد کیف
خوش آمدید